Bi Ûkraînayê h’eyecanbûna Krêmlê pirsa lecê yan cîyê dinêda pirsa manîpûlasîakirina miqabilîhevbûnada ew þerpezekirîye. Derheqa vê yekêda h’esavdarîya “Azayî dinîaêda- 2023”-ye h’ersaleda k’ivþbûye, k’îjan t’eþkîleta Frîdom haûsêye heqp’arêz belakirîye.
Qeydefermandarîya adrbêcþanî agrêsîa e’skerîyê nisbetî Ermenîstanê qewînkirîye- nenihêr’î k’efîlê ûr’isaye bêqezîabûnê, lê meha îlonê navbera Tacîkstanê û Qirqizistanêda pêgirtina agirkirinê ser sînor qewimî, dest çi weke 100 meriv hatne köþtinê.
E’frandar T’ÞBT’, k’îjan hindava Ûr’isêtêda tê miqatbûnê, t’emsîldikin çawa mesela wê yekê, k’a avtokratîya t’eþkîletê neh’îya seva k’omekê bidine r’êjîmê zordestîkirinê, dikin. Meha sala 2022-aye k’anûna paþin T’ÞBT’ e’sker þandin seva p’arastina derge-dîwanê Qazazxistanê ij þikyatê gire e’k’sîh’ökömetî, k’îjan carekêva zêdebûna qîmjtê ardûva girêdayîbûn.
“Lê hevk’arîya avtorîtar bi k’ara kêmbere þexsîva girêdayîye û ser e’melê kêmmesref merk’ezbûyîye, lê ew h’esavdive, wekî ew dikare bip’er’ite, çaxê sirêpêþîtîyê r’êjîma cödavin yan ew li fiþara dêmokratîaêye carekêva biqelibin”, h’esavdarîyêda k’ivþbûye. Dengvedana T’ÞBT’-e li qewmandinê Qazaxistanê carekêva dertê miqabilî jênehatina t’eþkîletêye ardimîya li Ermenîstanê (k’îjan t’eþkîletêda welatê t’ek t’enêye, r’ewþa k’îjanîye “cöda aza” heye, t’opraxa k’îjanîye serbest p’ir’ cara t’esmîlî ÿrîþkirina dewleta cînar- Adrbêþanê, bûye, k’îjan berê dîsa dik’eve nav t’eþkêîla YCÞS).
T’opraxê dor-berê Adrbêcanê û QÇ’-da, k’îdrê ermenîyê ÿt’nîk dimînin, didûmînin bin qezîya t’esmîlbûna li zordestîya bedenî bimînin. Gotar’êda k’ivþdive, wekî meha sala 2022-aye îlonê qewata adrbêcanîye sîlih’bûyî k’etîye t’opraxa ermenî. Dest tûjbûna miqabilîhevbûna e’skerîyêye pêþdaçûyînê 200 e’skerê ermenî zêdetir hatne köþtinê û 293-a zêdetir birîndarbûne. Sê binelîyê e’dilî hatne köþtinê, lê 20 e’sker hêsîr k’etine. Tê salixdayînê, wekî gotarê r’esmî îzbatîyê amin werdigrin, wekî e’skernê adrbêcanî sûck’arîyê e’skerîyê kirine. Merzê Syûnîk’ê, Gêg’ark’ûnîk’ê û Vayos Zorê bûne hedefê ÿrîþbirinê- bi gîhandina ziyana t’exmînkirinê, bi h’ezara binelîyê e’dilî hatne cîr’aqetandinê. K’ivþdive, wekî h’etanî e’melê es’kerîêye çapik dö r’oja k’iþandine, agirr’awestina pey wêr’a heycar t’er’ibîye. Isa jî tê e’lamkirinê, wekî bi deha hêsîrê ermenîye e’skerîyê sala 2022-a hêsîrtîya adrbêþanîda mane. Angorî salixa- hinek zîndanêda t’esmîlî zêrandinê bûne. Gotara “Azayî dinîaêda”-ye salwextêda ij welatê neh’îyê qalê giþta ze’ftir ê Görcistanê hene- 58 qal (cöda gotî aza). Qalê Görcistanê himberî par t’esmîîlî göhastinê nebûne. Adrbêcan jî, çawa wekî par, bi 9 qala didûmîne h’esavve welatê ne aza. Ûr’isêt jî cêrga welatê neazada sinifbûye- bi 16 qala (par- 19 qal). Ûkraînayê qeleçê xwe bi 11 horîzona daxöarîye û bi 50 qala didûmîne bimîne cöda gotî welatê aza.
Gotara Frîdom haûsêye “Azayî dinîaêda 2023”-da isa jî Cimhöryeta Arsaxê t’emsîlbûîye. Ewê ij 100 mecala 37 qal stendine- bi sinifbûna li cêrga welatê cöda gotî aza.
Em bînne bîr, wekî Adrbêcanê, k’îjan xwedêgiravî hazire heq û azayê cime’ta Arsaxê k’efîlke, ij 100 mecala serîbinî 9 qal stendine û cîyê r’ûmetnîþêyî herîxilazîyêdaye.
