Kadrê fir’îna gemîya hevaltîya Amêrîkaêye SpaceX –e kosmîkîyêne. 25-ê meha gölanê ewê dorger’a CE-êye kosmîkîyêye pêþin derxiste li r’iya t’olpa dinîyayê. R’ûniþtina h’ökömetêda Nîkol Pxaþînyanê serekwezîr e’lamkir- qewmandina t’arîxî axirîya hevk’arîya hevaltîyê ermenîye “Gêokosmos”-e dîwanî û îspanîye “Santlantîs”-êda qewimîye.
Nîkol P’aþînyan
Serekewezîrê CE
Bi vê yekê CE p’êyî dewra þöxölvanîya kosmîkîyê dike û me göman heye, wekî e’detê meye dewlemende vî warîda hebûyî wê bêne dasekinanldinê. Gilîyê min derheqa ware kosmîkîyêyî öxlmderanînêyî sale dûr û dirêj Ermenîstanêda mewcûddaye. Vê h’emtêkxstêda ez dixwezim binxetkim, wekî meremekî meyî sirêpêþ CE-êda cîwarkirina têxnologîyayê kosmîkîyêye- lê isa jî t’eþkîlkirina deranîna alejtê kosmîkîyê.
Pey belakirina salixr’a, t’enqîdkirin sewtbûn, wekî ÿêy merh’ela serwêrîkirinê, wekî dorgr’a welêt heye- þaþe. Lê, bi gotna serekweztîr, nav îsal û saltireke din Ermenîstanêda merk’eza serwêrîkirin û qbûlkirina dorger’ê wê bê e’frandinê, dora wê t’îma p’êþezanaye ö’lme’melkirinê wê pêkbê.Serwêrîkirina dorger’ê û ij e’rþê e’zmîn stendina fotoþikla wê ij e’melê merk’eza serwêrîkirinêyî serekeve. H’etanî vekirina merk’ezê, þözxölê serwêrîkirinê hevaltîya îspanî wê mîaserke.
Nîkol P’aþînyan
Serekwezîrê CE
Fotoþiklê hindava dorgr’êda kirî Ermjnîstanêda ware xweykirina sînor, serwêrîkirina betalkirina h’alê sirêder, xweykirina dor-bera, nav wê hejmarê monît’orînga wergöhastinê hewê, þeheravakirinê, r’êavakirinê, welatnasîyê û ê dinda wê bêne xevtandinê
Dorger’a bi navê Urdaneta-Armsat 1 lap kêm 4 sala wê e’rþê e’zmîndave. Ij wezarjta senaya têxnologîyêye bilindj djidine k’ivþê- salixê aljtêye t’eheîlkirî isa jî serwêrtîyê hevalkxarr’a wê kêrhatîvin.
Davît’ Sahakyan
Dewsgirtîyê wezîrê CE-êyî STB
Niha t’ev t’emamîya serwrtîya em dixejvtin, wekî em lazmayê wan e’yankin, wekî ev h’emûþk çawa dikare xevata serwêrtîyê dinêrxa k’ardjarve û k’ardarîya wan jî bilindke.
Berdlan dorger’a ermjnîye pêþin bii bh’esavê xevtancdina têxnologîayê kosmîkîêyje pêþdabir welatê meda gava ferze- ij akadêmîya ö’lmaye miljettîyê binxetdikin. Qewmandina isa jî xevatçîyê þeherê înjênêrîyê r’öh’darkibrîye, ê k! seva lêk’xolînkirina e’rþê e’zmîn dêtalê lazim hazibrdikin.
Akadêmîa CE-êye ö’lmaye miletîyê
R’ik’xinkirina têxnologîayê vî cûr’eyî welatê meda gava medenyete’frandibnêye, p’êþezana hazirkin, ê kö wesifkûirina wane angor heye û seva bêcerkirinê t’eze û e’frandina têxnologîya h’îm daynin. Bi vî h’esavî mîaserkirina îzger’yîê ö’lmbire cêrge welatada ferztîya mexsûs heye- bêcerkirina salixa, gêolokasîa, naskirina þikila û wekî din. Vê xevatêda bi wergirtina p’êþezanê înstîtûtê Akadêmîa CE Ö’M, ö’limdarê îxb, p’êþezanê war, dikarin berne’mê xeysetê h’îmdar û xevtanlinêye pêþdaçûyînêye cehwerî pêþda bikxþînin.
Gûrgên Mardoyan
serwêrê hevaltîyêyî têxnîkîyê
Axirsongî emê bikarvin salixê gelekî xwestî bistînon,, wekî berê mecala me t’xinebûy e seva kirina îzger’îya hevin yan, k’ese, ewbihane, çimkî r’êsûrsê ort’emiljetîtyê hene, ij k’îderê dikarin hine kadrê ij dorger’ê kirî bik’ir’in.
Berdana dorger’a CE-êye pêþin, pêþtirî destanîna ö’lmî, isa jî erênî wê bike sern qedrê welatê me. Ewê bi ih’esavê têxnologîyê seva Ermjnîstanê û welatê xwey dorger’ mecalê berember wê bie’frîne,- midîrê p’xara dîwanxana Þêwra bêqezîaiûnêye kîbêr’bêqezîabûnê divêje.
Ÿdgar Xaçatryan
Midîrê p’ara dîwanxana ÞB-êye sîasîya salixdayînê û kîbêr’bêqezîabûnê
Berdana dorger’a pêþin, hilbet, lecvanîya Ermenîstanêye ort’emiletîyê wê bilindke, lê isa jî dilq û wezna Ermenîstanê neh’îêda wê mezinke.
Dorger’a t’eze berdayî û paþwextîyê avakirina merk’eza serwêrîkirinê Ermenîstanêr’a isa jî k’ara malhebûnîyê wê bînin.
Ÿdgar Xaçatryan
Midîrê p’ara dîwanxana ÞB-êye sîasîya salixdayînê û kîbêr’bêqezîabûnê
Þertê pêþdaçûyîn û t’öcarîkirina têxnologîayê kosmîkîyêda, senaya kosmîkîyê ne kö t’enê careke din wê bê xevtandinê- bi e’frandina cîyê xeveatê, lê isa jî bi cemê xerckirî bahê zêdebûî wê bê e’frandinê, k’îjanê deranîna h’emt’omerîye höndör’e miletîyêva bê hinartinê.
Derxistina Urdaneta-Armsat 1-ê li r’iya t’opa dinîyayê ware lêk’olînkirina e’rþê e’zmînda gava ermjnîstanêye pêþin nîne. Dewÿsgirtîyê wezîrê senaya bilinde têxnologîyê tine bîr- destanînê warê naskirina e’rþê e’zmînda hila hê ij dwra sovêtîyê destpêbûne.
Davît’ Sahakyan
Dewsgirtîyê wezîrê CE-êyî senaya bilinde têxnologîyê
Niha em wa gotî w h’emûþkî dazêndîdikin, çî me hebûye.
Derbazbûn- Kadr ij mozexanê- nav celebê YCT’S
Karên Bayramyan
Endamê þêwra mozexana e’rþê e’zmîn
Ev alet dorger’a ermenîye pêþine, wekî lap Ermenîstanêda û hindava ö’limdarê ermenîda hatîye e’frandinê, serk’arî k’oma k’îjana Grîgor gûrzadyanê akadêmîkos dikir. Ser aletê qoldê serk’xarê berne’mê hûrnivîsîne û lap jorê qolê Grîgor Gûrzadyane.
Sala 1969-a ij merh’ela Plêsêskêye kosmîkîyê berdayî destanîna ferzbû seva ne kö t’enê seva ermjnîstana Sovêtîyê, lê isa jî t’emamîya Yektîya Sovêtîyê. Wan sala dorger’ê Orîon 1 û Orîon 2-ye isa jî ö’limdarê ermjnîye e’firandî hatne derxistinê li r’ê. T’emam vê gave mozexana e’rþê e’zmînda t’eþhîrbûyîne. Karên bayramyan binxetdike- ermjnîstana sovêtîyê isa jî r’ê seva e’rþçûyê dinêe’yan r’ê vekirîye.
Karên Bayramyan
Endamê þêwra mozexana e’rþê e’zmîn
Saya Ermenîstanêda dereca pêþdaçûyîna ö’lme hemane bilind wan e’rþçûyê lêgêndar hazirîya xweye berî fir’înê derbazdibûn, çawa Lêonov, Lêbêdêv, Pyotr Klîmûk, Krîkolyovin û geleka delîlkirîye û kirîye dejngî, wekî r’iya wan- berva e’rþê e’zmîn, ij Ermjnîstanê destpêbûye.
Akadêmîa ö’lmada binxetdikin- lazime zoraya Ermjnîstanêye bejrê bi gave peyr’evîyê t’ecdîdkin.
Akadêmîa CE-êye ö’lmaye miletîyê
Me gö!man heye, wekî ware ö’xlmda van xilazîya mêlkirinê h’ökömeta Ermjnîstanêye bijartîye erênî xeysetê berdewambûnê wê wergirin û mecala qeydkirina t’eze bidine civaka ö’lmî.
Derbazbûn- kadr ij þeherê înjênêrîyê
Ermjnîstanêda îro jî qewata mezine pêþdabirina ware dorger’avakirinê heye.
Marî-Hraçûhî Pog’osyan
Dersvana þeherê înjênêrîyê
H’erke k’ovîda me t’xinebûya, me eav dikarbû bida firx’înê.
Marî-Hraçûhî Pog’osyanê, cêr’ibandina k’îjanêye 16 salaye warê lêk’olînkirina e’rþê e’zmînda heye, t’ev NASA-ê xevitîye, serîbinî nav 3 meha hûrgilîyê dorger’avakirinê xwendk’arê xwer’a daye naskirinê.
Marî-Hraçûhî Pog’osyan
Dersvana þeherê înjênêrîyê
Niha ew ze’f baþ serwextdivin, k’a dorger’êda aletê çi cûr’eyî gere bêne cîwarkirinê, binxeleqa wêye çi cûr’eyî gere heve, wekî bikarve bifir’e.
P’areke p’êþezanê þeherê înjênêrîyê t’ev hevaltîyê ort’emiletîyêye navdar dixevte.
Gûrgên Mardoyan
Serwêrê hevaltîyêyî têxnîkîyê
Cêr’ibandina meye ware baþqe-baþqeda ûxevata t’eþkîletê þeherê înjênêrîyêye baþqe-baþqeye idî ÿp’êce dirêj, wekî seva t’embeçîyê baþqe-bÿaþqe kirine, dikarin seva pêþdaçûyîna vî warî konsolîdasîyakin û ze’f baþ bidne xevatê.
Isa jî dewlet k’omekê dide Ermenîstanêda cîwarkirina têxnologîyayê kosmîkîyê û t’eþkîlkirina deranîna aletê kosmîkîyê. H’ökömetê v þaxê ö’lm çawa sirêpêþîtî h’esavkirîye. Goveka gavada, k’îjan vî t’erefîda mîaserdivin, axirîya xevata dîwanxana þêwra bêqezîabûnê û wezarjta senaya têxnologîyêye bilindda qanûna “Derheqa þöxölvanîya e’rþê e’zmînda” bêcerbûye û qebûlbûye.
Ÿdgar Xaçatryan
Midîrê p’ara dîwanxana ÞB-êye sîasîya salixdayînê û kîbêr’bêqezîabûnê
Bi wê qanûnê seva hevaltîyê lîsênzîabûîye warda e’melkirinê imt’xîyazê xerchildanê têne têr’xadîtinê. Yanî- eva xilazîyê seva hevaltî, îdarê jorgotî azayîkirina deþtê t’exmîndike.
Warê lêk’olînkirina e’rþê e’zmînda seva zûrkirina göhdarîya dinîyayê ser welatê me meha îlonê ermjnîstanê mihrîcana St’armûse öx’lmtêxnologîyê mêvanqjebûlke. Ij t’emamîyp dinîyayê kosmonavt, definbirê xelata nobêlîyê, ö’limdar, steyrknasê bi nav û dengê h’jmdinîyayê wê qesta ermjnîstanê bikin. Mecaleke welatê meye din jî wê heve bi t’arîxa t’ezevantîyê ö’lmî û têxnologîyêye dewlemend û bergeha pêþer’ojê t’emsîlî dinîyayêve.
Norayr Þog’îkyan, Ÿdmond Hakobyan, Aþot Xaçatryapn. Salix-sûlix
