Parlamentoya Almanyayê roja Pêncşemê zilm û qetlîamên ku li bakurê Iraqê (başûrê Kurdistanê) ji aliyê çeteyên DAIŞ* ve li dijî Êzdiyan hatine organîzekirin, li gorî hiqûqa navneteweyî weke jenosîd qebûl kir. Parlamenteran bi yekdengî deng dan pêşnûmaya hevpar a ku pêşkêşî komên meclîsê yên SPD, FDP û CDU/CSU hat kirin. Di biryarnameyê de hat gotin, “Parlamentoya Almanya serê xwe li ber qurbaniyên tawanên şer û sûcên li dijî mirovahiyê yên ku ji aliyê DAIŞê ve hatine kirin” ditewîne, “Ew êşên ku bi sed hezaran kes ji ber kiryarên tawanên rêxistina terorîst, DAIŞê hatine, nas dike. û bejna xwe li ber berxwedana girseya gelê herêmê ya zilm û neheqiyê dide. Em pabendbûna van gelan a ji bo mafên mirovan, demokrasî û jiyana hevpar a olan teqdîr dikin. Şeş milyon kes li Iraqê, welatê xwe, bûne penaber – kesên jicîhûwarkirî – ji ber kiryarên hovane. Ew jî reviyan welatên din, li seranserê cîhanê belav bûn. Gelek ji wan hê jî nikarin vegerin malên xwe. Êzdî, Xiristiyan û endamên hindikahiyên olî û etnîkî yên din û her wiha misilmanên ku li berxwe didin li dijî DAIŞ’ê bûne qurbaniyên tawanên şer û tawanên li dijî mirovahiyê. Di heman demê de DAIŞ’ê hedefa qirkirina tevahî Êzidiyan da. Zêdeyî 5000 Êzidî ji aliyê DAIŞê ve hatine îşkencekirin û bi awayekî hovane hatine kuştin; piraniya van tawanan di sala 2014an de hatine kirin.” Di biryarnameyê de hat gotin ku sûcên DAIŞ’ê yên di sala 2014’an de li Şengalê pêk hatin, “komkujî ye, li gorî Peymana Pêşîlêgirtin û Cezakirina Sûcên Komkujiyê ya Neteweyên Yekbûyî” hatiye diyarkirin.
Nûnerên Êzidiyan deng şopandin. Parlamentera çep Sevîm Dagdelen beriya dengdanê di gotûbêjekê de got ku welatên wek Erebistana Siûdî, Qeter û Tirkiyê piştgiriya DAIŞê dikin û miqdareke mezin ji çekên ku ji komên terorîst re tên şandin li Almanyayê tên çêkirin. Dagdelen metna biryarê ya ku behsa YPG’ê nayê kirin rexne kir û wiha got: “Dema ku pêşmerge reviyan, hêzên parastinê ji Rojava hatin Şengalê û jiyana bi hezaran kesî rizgar kirin. Divê ev rastî bê diyarkirin.” Di biryarnameyê de tenê behsa “yekîneyên kurdî” tê kirin ku roleke girîng di serkeftina erdî de li dijî cîhadîst, çekdarên DAIŞê li Iraqê lîstin. Lê bi piranî ev kes gerîlayên PKK’ê bûn, ku bi sedan şervanên wan tevî yekîneyên YPG/YPJ’ê yên ji Rojava hatibûn, hatin û li hemberî îslamîstan rû bi rû man.
Dagdelen bi tundî behsa desteka dewleta Elman a ji rejîma Erdogan re kir. Wê destnîşan kir ku Tirkiye êrîşên xwe yên li ser civaka Êzidî ya li Şengalê didomîne. Parlamenter got, “Eger Wezîra Karên Derve Annalena Burbock dixwaze gelê Êzidî û tevahiya Şengalê biparêze, divê li dijî êrîşên dewleta Tirk a ku li dijî hiqûqa navneteweyî ye, derkeve.”
Di biryarnameyê de behsa rola rejîma Tirk tê kirin û li ser rewşa ne ewle ya li herêma Şengalê wiha hate gotin: “Operasyonên leşkerî yên Tirkiyê serweriya dewleteke cîran jî binpê dike û dibe ku aramiya Bakurê Iraqê û Herêma Kurdistanê jî di nav de têk bibe.”
Tê de metna belgeyê û pêdiviyên ji bo hikûmeta Alman heye. Divê hikûmet bi awayekî aktîf sûcdaran di nav sînorên xwe û navneteweyî de mehkeme bike, ji bo berhevkirina delîlan li cihê tawanan li Iraqê bêtir piştgirîya darayî bike, piştgirî bide navenda ku ji bo rastkirina tawanên li gorî yasayên navdewletî yên ku DAIŞê li Almanyayê kirine, û bang li Iraqê bike ku biparêze. mafên gelê Kurd – Êzdî û alîkarîya avakirina wargehên wêrankirî yên Şengalê. Ev daxwaz li ser daxwaznameya komeleya Buroya Êzdiyan a Berlînê [Stelle für jesidische Angelegenheiten] ku bi awayekî aktîf ji bo naskirina jenosîdê kampanya kir. Saziyên Neteweyên Yekbûyî û Parlamentoya Ewropayê beriya niha sûcên DAIŞ’ê weke jenosîd qebûl kiribûn. Welatên wekî Ermenîstan û Awustralya, Meclîsa Nûneran a DYA û Parlamentoya Skotlandê jî ev yek kirine.
