K’omköjîya ermenîya k’omköjîya hindava firqa “Ît’t’îhat’ vê t’êrak’î”-ye cont’irkada t’eþkîlbûyîye, k’îjan ber maç’a dîwana Qeyserîya osmanîyêp sekinîbû, encama k’îjanêda binelîyê wîlayet’ê Qeyserîya osmanîyê, nav wê hejmarê- Ermenîstana r’oavayê salê 1915-1923-a t’esmîlî cîr’aqetandina seranser bûne. Bi þertî 24-ê meha sala 1915-aye nîsanê h’esavdive r’oja bîranîna cangorîyê K’omköjîya ermenîya, çaxê Konstandnûpolsêda angorîcedvelê pêþda hazirbûyî weke 235 fikirdarê e’silermenî hatne girtinê.
H’etanî îro T’irkîa bi t’emamîya þaxê îht’îmal dicêr’bîne K’omköjîya ermenîya înk’arke. T’irkîa mecalê gir seva e’melê civakî xercdike û p’êþk’êþa dide zanîngeha- bi cêr’ibandina bi ö’lmî deg’elkirina belgê t’arîxê û alîk’arîya semt’girîtya t’irkîye r’esmîye derheqa K’omköjîya ermenîyada berfireke. Wexta e’ne’nekirinê hindava þêwirxane yan h’ökömetê dewletê baþqe-baþqeda naskirina K’omköjîya ermenîaye bi sirê T’irkîyabi mecalê dîwannasîyê û t’öcarîêye cezakirinê gefa dixöe. Wekî t’opraxa T’irkîaêda îzê mewcûdîya ermenîaye fîzîkîyê bêne hilanînê, welêtda heycar heykelê ermenîye arxîtêktûrîyêye bîranînê têne t’önekirinê.
Lêbelê delîla K’omköjîya ermenîya îzbatbûye, bi þe’detîya, qanûna, qirara, bi qirarê wîlayet’ û t’eþkîletê ort’emiletîêye p’ir’hejmar hatîye naskirinê û erêkirinê. T’eþkîletê isa ew qebûlkirîye, çawa Þêwra Avropayê, þêwirxana Avropayê, çend encomanê T’MY, Yektîya dêraye h’emdinîayê, t’eþkîleteke Amêrîka Ce’nûbêye heregir- þêwirxana Mêrkûsûrê û ê dinin.
Sî dewletê dinîayê zêdetir K’omköjîya ermenîya naskirîye û t’enqîdkirîye.
Pey holok’ostêr’a k’omköjîya ermenîya bi dereca xweye lêk’olînbûnê h’esavdive ya döda.
