PoliticsTop

T’irkîa Erdog’an gere bê sekinandinê

Vê h’evtê wezîrê endam-welatê YA-êye K’D gere bicivin û pirsa mecalê cezakirinêye miqabilî T’irkîayê e’ne’nekin. Xölese, Jozêp Borêlê dîwannasê Bryûsêlêyî sereke isa e’lamkirîye. Çetine bêjin, k’a gilî derheqa çi mecalê cezakirinêdaye- lê safîye, wekî “avayîkirintîya” hindava avropîyada þaþ serwextbûyî, wekî wana xwe lê girtîye- xazma wan giþta þaþ serwextbûne û wê serwextvin, ê kö, milahîm gotî- beþerbûyî nînin angorîqaûnê e’dilî bilîzin. T’irka qirarkirîye, wekî p’ara be’ra Sipîye R’ohlatiêda ew hêgêmonin, lê ê mayîn gere xwe ker’kin û qedrê t’eamîya pêþdestîyê wane miqabilî be’rêyî ort’emiletîêyî erêbûyî “bigrin”. Û t’irka ew  pey wê yekêr’a qirarkirîye, çaxê qirarkirine, wekî sînorê wanî bêqezîabûnê diha dûre, ne kö sînorê T’irkîêyî dîwanî- Balkan, R’ohlata Nêzîk, Qafqasîya. Lo hila, wana qirarkirîye, wekî ew serk’arîyê çawa t’emamîya t’yûrk’a, isa jî t’emamîya sörmana dikin. Berk’tîya wî temê xwe ew bi t’eþhîrkirina qewatê û minetnegirtinê dîhardikin. Lê tê bîra we, k’a h’emû tiþt çawa  destpêdibû: “pirsgirêka sifir t’ev der-cînara”, “e’dlaya dayîm”, Çavûþog’lû Ant’alîaêda “Wî ar di world” distira û tiþtê din. Û ev t’emam xilazbû, çimkî, qewlî t’irkava- t’emam gönek’arin, pêþtirî wan, t’emam xiravin, pêþtirî wan. Dêmek, t’emam “tiþtekîr’a ne lazimin”, “layîq nînin”, pêþtirî wan. Hûn qayîl nînin? Wî çaxî ew têne pey we- îzbatkin, wekî hûn gönek’arin, wekî hûn þaþin, ew- r’ast. Isa jî r’eqema delîvê carekêva zêdebûna koronavîrûsêye T’irkîaêda bixûnin: “Ermenîhabêr” “Be’ra r’eþda zexîrê gazê diha ze’fin: T’irkîayê bive welatê deranîna ÿnêrgîayê”: “Ermenîhabêr” Ûr’isêt û T’irkîayê derheqa S-400-da þertne’ma t’eze qolkin? Ermenîhabêr E’frandarê dîntîyê k’îye, Erdog’an? Mesele ewe, wekî mesele Erdog’an nîne, ne jî xazma e’frandar yan arxîtêktorê h’al. Erdog’an zedenîþ û encama nexweþîya ösûlîye aþkelaye, lê nexweþî- borana dersa R’oavaêye sîasîêye exlaqîye. Ne kö Erdog’an “aqil” û “zore”, lê R’oava bi sîasî kore, tirsyayî û ç’ermp’arêz, hazire h’emû tiþtî arzan bifroþe û bêcavdar. Awa eve ew warê“avakirinê”, ser k’îjanî zalimê kêmaqil, nezan parazîtdivin, k’îjana destpêdike t’irê, wekî “avakirina t’arîxê”, dane wan, t’arîx- sör’a k’îjanê ewana isa jî serwexînebûne. Lê h’etanî îro Erdog’an h’emû tiþt kir, ew yek kir, çi dixwest, çawa dixwest, û Avropayê h’emû tiþt “xwer” û, bi e’sasî, xwe ker’kir, divek bi gömanê, wekî “ewê xweber derbazve”, “gere avak’arvin” û wekî din. Îro bijartna Avropaêye din t’ine, ne kö t’eþhîrkirina qewatê û h’emd, çimkî Yûnanstan û Qibris ber qezîya mayînê sekinîne û hazirin þer’k’arîyê bikin. Hilbet, Avropa dikare qe tiþtekî neke, çawa salê 1919-1922-a, çaxê K’emalê ûr’isayî girtî qir’a yûnanîya û ermenîya Asîa Ç’ûk, dinîya ermenîye ç’îyayî û Kîlîkîaêda digîhande xilazîyê. Avropa dikare isa jî wî h’alî ber tiþtekî h’esavneke, wekî t’ifaqdarê wêye e’reb hene (K’î Sayk’s û Pîko tîne bîr?…), wekî Israîl t’ifaqdara k’eseye, wekî r’ok wê bê, çaxê qewatê Mîrtîyê E’rebaye e’skerîyêhewê wê bên ada Krêtê ij t’irka xweykin. Lê eva ew delîve, çaxê gava þaþe t’ek t’enê, k’îjan îht’îmale- ew tiþte nekirine. Gelo, Avropa hazire îro pêkbîne, wekî T’irkîa qezîaye, û angorî wê sîasîê avakin. Lê ew h’esavdive hevk’arîya e’skerîyê û e’skerîyêtêxnîkîyê bigihînne lap kêm sifir û deranîna t’irkîye li Avropayê bidine sekinandinê, bi r’awestandina r’êjîma t’öcarîya aza (þirîktîya R’ohlatê- bedel), bi  dayîna berî “stûnr’êza pênca”- serî “îmam-propagandîstê” hindava Erdog’anda ê heqstendinê. Gelo, t’ifaqdarê NATO-êye avropî hazirin ij “qirmê” t’irkî  sînorê YA xweykin, k’îjan wana ij be’rê û r’eþayê danîne ser ne’tka Avropayê? T’emamîya mecala hene, çapê zêdetir, lê wê bikin?, yanê “avakirinêvin”, çawa salê 30-î… Her t’enê Xwedê zane. …500 û h’evekî zêde sal pêþda h’etanî Avropayêda h’öcetê “ “Avakirinê” dibûn, k’a þikilê ewlîya bi dilê xwedêye, yan na, navêhîêrarxîya dêrê wexta r’ê-r’izma bi çi sirê gere hildin yan hilnedin, k’î ê e’wile û k’î ê xilazîyê- k’oçerê beyanî r’iya Hermiþe Mezin dadabûn, lê k’oçerê din Kostandnûpolîs zevtkiribûn û r’iya berva Farisistanê û Hindistanê dadabûn…Îro ew dixwezin h’ököm ij erqava Sûêzê þimalê û ce’nûbê erêkin, îro ew aþkela didine k’ivþê, wekî minetê h’emû tiþtî û giþta- çawa R’ohlatê, isa jî R’oavayê, pîrozîyê r’ohlatê û r’oavayê nagrin. Sörman? “t’erqîqeta”, Erdog’an ewqasî “sörman”-e, çiqasî çêkîst – “xaçp’arêz”. Ew döh t’emsîldibûn çawa “safîkirê meselê”, lê îro- çawa mesele, serÿþ, qezîya. Dêmek, gotin û kirina çawa “R’ohlatê”, isa jî “R’oavayê” hene, lê cot vêrgûlada, çimkî îro safî nîne, k’a R’ohlat û r’oava k’îjane, lê safîye, k’a þaristanî û e’k’sîþaristanî k’îjane.  Çapnîþa wê merv û berbir’îbûna nisbetî mêrive. Û dêmek, T’irkîa Erdog’an r’okê zû gere bê r’awestandinê: ewe de’wa þaristanîyê.

Дьhа зедә бьдьнә к҆ьвше
Back to top button