þertne’ma Sêvrê T’irkîayê qebûlkirîye, wekî h’ökömeta cont’irka ya tirsk’arîyê bûye: Tarîxnas
Bi þertne’ma Sêvrêye lihevhatinê- gendî h’ökömeta T’irkîayê qebûlkirîye, wekî dîwana cont’irka ya tirsk’arîyêbûye. Bi t’ehwîlkirina “Armênprês”-ê derheqa vê yekêda wexta civata ö’lmîye p’êþk’êþî 100-salîya þertne’mê bûyî Armên Marûk’yanê midîrê p’ara înstîtûta A CE Ö’M-êye T’arîxêye Pirsa ermenî û Qir’a ermenîya, doktor-profêsorê ö’lmê t’arîxî got.
“Hima bi cömla miqala Þertne’mêye 142-aye pêþin, nav wê hejmarê dewleta t’irka h’esavkirîye, wekî ij 1-ê meha sala 1914-aye çirîa paþin, yanî- ij k’etina Qeyserîya osmanîyê nav þêr’ dîwana wî welatîda erêbûyî ya tirsk’arîêye. Eva qîmetê sîasîêbû li fermandarîya cont’irka. Bin vêda isa jî dewleta t’irka qolkirîye”,- Marûk’yan got.
Ê t’arîxnas da k’ivþê, wekî wê fermandarîya tirsk’arîyê e’melê destê zorê meh’medîkirinê kirîye, pey k’îjanêr’a bi þertne’mê heqê aza hatîye dayînê xaçp’arêzê bi destê zorê îslam qebûlkirî- paþda veger’ne li dînê xwe.
Dö sala pey xilazbûna þer’ê h’emdinîaêyî e’wilr’a navbera h’ökömeta T’irkîaêye sölt’anîyê û dewletê þêr’da alt’kirî- nav wê hejmarê Ermenîstanêda 10-ê meha sala 1920-îye t’ebaxê p’er’ê P’arîzêyî Sêvrêda þertne’ma lihevhatinê morbû, angorî k’îjanê- t’opraxa CE gere bibûya 160 hezar km/ç. Ew h’etanî îro didomîne nav qewatê bimîne.
