Bi þöxölê Gûrgên Margaryan bi þöxölê meh’kema avropîye heqê mêrv tênivîsî: Adrbêcanê heqê e’mir û qedexa varvêþîyê t’er’ibandîye
Meh’kema avropîye heqê mêrv qirara bi þöxölê Gûrgên Margaryanê zapitê qewatê CE-ye sîlih’bûîyî “Makûçyan û Mînasyan miqabilî Adrbêþanê û Macaristanê” belakir.
Bi qirarê Meh’kema avropîye heqê mêriv tênivîsîye, wekî Adrbêcanê miqala Konvênsîaêye 2-a (heqê e’mir), lê isa jî miqala 14-a (qedexekirina varvêþîyê) t’er’ibandine. Qirarêla tê gotinê, wekî Adrbêcanê bi cûr’ê îzbatnekirî ewlekirina ij azayê me’rimkirinê seva sûck’arîya ser e’rdê e’ynata ÿt’nîke hindava zapitê xweda mîaserbûyî t’er’ibandîye, k’îjan e’fûkirine û pêþdaçûyîna wî ewlekirine. Adrbêcanê nikariûyîe êqînkirinê t’exmîne derheqa varvêþîêda înk’arke.
Adrbêcan gere 15.143 fûnta bide e’rzedara- seva çixara kirî. Meh’kema avropîye heqê mêrivmacaristanêva girêdayî t’er’ibandin tênenivîsîye.
Çawa diyardê qirara Meh’kema avropîye heqê mêrve delîlîda tê gotinê, gilî derheqa mêrköjê Macaristanêda meh’kûmbûyî û e’fûkirinka sedirtîêye dayîdaye, pey cîgöhastina li Adrbêcanê.
E’rze dö bajar’vanê ermenî- Hayk Makûçyan (sala 1975-a diya xwe bûye) û Samvêl Mînasyan (sala 1958-a dliya xwe bûye) ê kö niha mirîye û dewsa wî jinebî û herdö zar’ê wan t’emsîlî Meh’kema avropîye heqê mêrivkirîye, û dewsa wî pêþda tên.
Sala 2004-a Hayk makûçyan û qewmê Mînasyan (kör’ê xûþkê)- Gûrgên Margaryan, ê kö endamê ordîya ermenîbûn, Bûdapêþtêda t’ev dersê îngilîsî dibûn, k’îjan bi sahibîya NATO-ê hatbû t’eþkîlkirinê- hindava berne’ma “hogirtî boy e’dlayê”-da. Ij her dewleteke T’ifaqa Sovêtîêye berê dö t’evbûyî, nav wê hejmarê ij Adrbêcanê, t’ev dersê dibûn.
Wexta dersa R’amîl Seferovê ij qölixçîyê adrbêcanîyî e’skerîyê Gûrgên Margaryanê r’azayî bi balt’ekirinê köþt. Seferov cêr’ibandibû isa jî dak’öte ot’axa Makûçyan, h’etanî hindava polîsîa Macaristanêda hatina girtinê.
Seferov seva köþtina degme zalim û qestbende û t’ivdarekdîtina köþtinê hatbû meh’ûmkirinê û hindava meh’kemê Macaristanêda gönê h’etanî mirinê dabûne wî- 30 sala þönda bi mecala azakirina þertî.
Wexta meh’kema sûck’arîyê Seferov p’oþmannebû- bi xwemikör’hatina, wekî Gûrgên Margaryan köþtîye- dest e’slê wîyî ermenî, û çimkî t’evbûyê dersêye ermenî fesadî wî kirine û qerfê xwe pê kirine.
Sala 2012-a, bi hîvîkirina derge-dîwanê Adrbêcanê, Seferov hate cîgöhastinê li Adrbêcanê- bi þertê k’iþandina p’ara cezaêye din- angorî konvênsîa þêwra Avropayê.
Lê dema gihîþte Adrbêcanê, Seferov e’fûkirina sedirtîyê stend, aza hate berdanê û r’öt’bê mayor setend, layîqî mezîlê û aylixa h’eyþt sala bû.
E’rzedar t’eþwîqdikin, wekî Adrbêcan seva miqala konvênsîa avropîye heqê mêrive 2-a (heqê e’mir)cavdarbû, çimkî ÿrîþkirin hindava qölixçîyê adrbêcanîdabûye, û çimkî ew hatîye e’fûkirinê, çi t’am qedandina ceza wî betalkirîye. Ew gaznê xwe dikin, wekî Macaristanê jî miqala Konvênsîaêye 2-a t’er’ibandîye- bi dayîn û qedandina e’rza derheqa cîgöhastina Seferorvda- bêy destanîna borcdarîyê angore layîq, wekî ewê Adrbêcanêda cezayê xwe bik’þîne.
Ew isa jî t’eþwîq dikin, wekî angorî miqala 14-a (qedexekirina varvêþîê)- t’ev miqala 2-a, ÿrîþ bi me’nîyêÿt’nîk bûye sûck’arîya nefretê, wekî h’ökömeta Adrbêcanê qebûlkiribû û erêkiribû- bi e’fûkirin û r’öh’darkirina zapit.
