Ÿzdî li Hindistana Qedîm yan hind li Mêsopotamîya Qedîm? Creke din qîmetkirina e’slê ÿzdîayî Qedîm
Mîya Sandêrs. Zanîngeha Arîzonayê, T’ûson, WAY. P’ara 3-a.
Pêvajoya bi þandina ÿzdîaye li Hindistanê pey qewmandinê sala 2014-ar’a Þrî Þrî R’avî Þankar, gûrûyê hindîyî r’öh’nî, r’esûltîya hûmanîtarîêye li Îraqê dstpêkir (“H’önera jîyînê”, sala 2014). Bi gilîyê seyf, ew ij ê e’wilbû, ê kö destpêkir alî ÿzdîya bike. – Ewî mîlîonek dolar berevkirin û ew birne Îraqê. Ez zanim, wekî wana ardimî dane ÿzdîyê xwendk’ar, ê kö dixwestin Hindistanêda bixûnin. – Ew isa jî ê e’wilbû, ê kö Baba Þêyx, r’êberê ÿzdîayî olî, vexwende li Hindisatnê. Þrî Þrî gazî h’ökömeta hinda kir ardimîyê bidine ÿzdîya seva xwendina Hindistanêda û hatina cîgöhastinê, lê isa jî qebûlkirina ÿzdîyê p’enaber. Þrî Þrî ÿzdî, çawa p’ers, h’esavdike kêmjimar, ê kö h’ewcê alîk’arîyêne. Lê ÿzdî Hindistanêda neman. “Ez gele xwendk’ara nasdikim, ê kö çûn Hindistanêda bixûnin, lê paþda veger’yan. Wana xwest cîgöhêzî Hindistanêvin, çimkî xwestin her’ne Avropayê”,- Seyf minr’a glîkir. “Di Hîndûstan t’ayms” (Narayan), 2014), bi r’esûltîya hûmanîtarîyê k’öbardibû. “Çawa her merivekîva e’yane, ê kö t’or’ê hindaye sosîalîêva cembûîye, mêlkirina mezin berva ÿzdîya welêtda heye, xazma hindava milê hîndûîzmêyî milê r’astêda, ê kö yazîya xweye tragîkda dîharbûna xiravîyê divînin, ya nisbetî hîndûsa hindistanêda bi serk’arîkirina îslamîyê kirî”. Van salê xilazîyê çend r’êberê ÿzdîya qesta Hindistanê kir, wekî eleqetê xwe t’ev hîndûsa meh’kemkin û piþtgirtina ÿzdîyê cîgöhastî qazinckin. Mîrze Îsmayîl, aktîvîstê ij Kanadayê, salê 2015-a û 2017-a qesta Hindistanê kirîye. Miqala belakirîda ewî gazî Hindistanê kirîye T’MY-da piþta ÿzdîya bigre. T’emamîya miqalêda Mîrze xwe nêzîkbûna e’k’sîmeh’medî girtîye, wekî alîk’arîya h’ökömeta hinda wergire, de’wmeþandin, çawa ew hîvîdare, wê bive ya k’ardar t’ev h’ökömeta hîndûtvîaye t’ifaqîyê.
