Bi h’evskirina wek’ilandina k’omköjîya ÿzdîya, wekî sala 2014-a Þengalêda bû, û t’er’ibandina heqê ÿzdîya þeherê Sûrîaêyî E’frînêda, nav wê hejmarê cîr’aqetandin, köþtin û r’evandina jin û qîza, «Yazdayê” e’lametî belakir.
E’lametîyê ev yek sewt kirîye.
Axirîya dak’ötana k’omê tirsk’arîêye li E’frînê, bi h’ezara ij 22 gönda r’evîn, k’îjanada ew berî destpêbûna de’wê diman, li p’arê Sûrîaêye dine yan k’oçkirine li Libnanê, Avropayê yan jî neh’îya Îraqêye K’ördistvanê. Bi xwesipartina li salix, wekî Yazdayê bal weke 3000 ÿzdîya hildane, ê kö ij E’frînê r’evîn û niha li sê xeybetê kesê we’delî cîgöhastinê li li çadirgehê li sê gönda: Al-Aûdayê, Al-Asîrayê, Al-Mûkavayê, dijîn. T’emamîya van hersê gönda li qeza Ÿl-Þabayêdanin, bin qolê h’ökömeta Sûrîaêdanin. Vê gavê ew kêmasîya ardimîya hûmanîtarîyê- merivdostîyê t’exmîndikin.
Bi qewata nesîba dîn ÿzdî E’frînêda dest peyk’etinê meremhinartî û peyk’etine hindava k’omê tirsk’arîyê dizêrin. Sûck’arî, ê miqabilî ÿzdîya kirî, bi destê zorê îslamkirinê, þöhörandina jin û qîza, nöxsankirinê û corkirinê, xweserîxwe me’rimkirina ij azayê û cîr’aqetandinê werdigre. K’oma Wîlayet’ê Yekbûîye bi azaya ayîna dîne ort’emiletîyê nav h’esavdarîya xweye h’ersaleye seva sala 2020-î erêkir, wekî ÿzdî û xaçp’êrêz li peyk’etina û dermayîna ij E’frînê diqelibin.
Pêþtirî wê, bawerbike 80%-ê obyêktê ÿzdîaye ayîna dîn Sûrîaêda hatne t’alankirinê û h’ilþandinê, lê mexberê ÿzdîya hatne h’er’imanêdinê û bi bûldozêra hatne wêrankirinê. 20-ê meha sala 2020-îye nîsanê t’eþkîleta Sûrîaêye serbeste bi heqê mêriv erêkir,wekî endamê k’omê “sölt’an Mûrad”-e tirsk’arîyê mezelê ÿzdîya li gönlê Can-T’amêrê, ij R’es-ÿl-E’ynê berva r’ohlatê, t’önkirin û t’alankirin, û malê þer’vanê xweye amin göndê ÿzdîaye berêda cîwardikin. Eva t’emizkirina ÿt’nîkîêye aþkelaye û cêr’ibandine dêmografîya neh’îyê bigöhêzin.
H’alê vê gave seva ÿzdîya, ê kö e’frînêda mane, h’esavdive ê sawk’êþîyê, çimkî ew mecbûrin nefsa xwe veþêrin, mecala wan t’ine bawerîya xwe e’yanikn, û mînanî berê seva bêqezîabûna xwe ditirsin. Ew, ê kö mecbûrin çadirgehê seva kesê we’delî cîgöhastîda bimînin, þertê t’êrênekirina r’êsûrsada dijîn, lê malê wan yan têne xiravkirinê, yan hindava ç’ekdarada têne meh’ancdinê.
Yazda gazî T’MY, Yektîya Avropayê, WAY û alîyê dine angor dike, piþta vê yekê bigrin:
1.Bikine ser k’omê tirsk’arîyê, wê yekêva girêdayî, wekî ew t’emamîya k’omê sîlih’bûyî ij Sûrîaya Þimalê û r’ohlatê derxin derva û t’erka t’emizkirina ÿt’nîkîêye berdewambûnê û kêmjimarê dine neh’îêda bidin.
2.Bêe’glekirin k’oma T’MY-ye silistîkirinê ver’êkne li Sûrîya Þimalê û r’ohlatê seva qîmetkirina h’al û t’emesûkkirina beyantîya, ê hindava t’evbûyê sîlih’bûîye miqabilî binelîyê bajar’vanîyê kirî.
