P’ara 1-ê
Ÿmîgrasîa ÿzdîya çend dehesalîya pêþda destpêbû, lê ne isa, çawa niha. Mîgrasîya þexsî pey qelsbûna r’êjîma Baas-êr’a sala 2003-a destpêbû û brfirebû, lê pey sala 2014-ar’a dest k’etina pey ÿzdîya û jênehatina dewleta Îraqê miqatî wanve, mîgrasîa wan destpêkir bi h’ezara h’esavve.
Ÿmîgrasîayê t’esîr û e’k’sbûna erênî ser ÿzdîya seva hine meriva û neynî- ser ê din hiþt, xazma çaxê k’omköjîya ÿzdîya bû.
Mîgrasîa ÿzdîya balk’êþîya gele ö’limdarê ÿzdîya, lê isa jî t’eþkîletê ort’emiletîyê pêþda tîne. Vira pirs pêþda tê: Gelo, mîgrasîa ÿzdîya û belakirin h’esavdive meremekî DÎ?
Jinê ij k’etîyê DÎ berva fênomêna mîgrasîayê
Nav saxtîkirinê, ya hindava Hevaltîya p’arastina indabûna cime’taye bin qezîaêye Almanîayê, hatîye k’ivþkirinê, wekî “80%-ê ÿzdîya, ê kö k’oçkirine li Almanîayê, hindava DÎ-êda t’esmîlî peyk’etinê sêk’sûalîyê bûne.
296 ÿzdî t’ev pirskirinê bûne, nîvê ij k’îjana hatne þöhörandinê, û saxtîkirinê erêkir, wekî “weke 280.000 ÿzdî ij çadirgehê seva cîgöhastîya û p’enaberê li Îraqê û Sûrîayê hatne hildanê:”.
Þaxê p’naberîyê, ew seva ÿzdîya ê xilazîêye? Angorî fikira çapika û lêk’olînkirina, p’irxanîya ÿzdîyê kesê we’delî cîgöhastî, hejmara k’îjana 300 h’ezar meriv tê qîmetkirinê, angorî h’alnivîsara erênekirî, îht’îmalîya mîgrasîayê û dîtina sit’ara bêqezîyaye dest peyk’etina dinihêr’in, wekî ew t’imê t’esmîldivin.
Angorî lêk’olînkirina jorgotî û Alxan Kêzêlxanê doktor, lêk’olînvanê sereke divêje “Wekî mîgrasîayê bive þaxê seva xilazbûnêyî xilazîyê, h’erke ew nikarin welatê xweda bimînin”.
