Careke din qîmetkirinêa pêþdahatina ÿzdîaye qedîm”. E’frandarê miqalê Mîya Sandêrse. Ij Ûnîvêrsîtêta Arîzonayê, ya T’ûsonê, Wîlayet’ê Amêrîkaêye Yekbûyî
P’ara 4-a
Dereceke e’ne’na derheqa e’slê t’omerîdaye degme h’esavdive serhatîya deranîna Sêdonoyêye t’evayî, wîlayet’a Arîzonyaê, nivîsk’arê Amêrîkaêyî sedsalîya t’ezeyî bi navê Mark Amarû P’înhêmda, û ê kö çend vêb-malp’er’a, çawa “Êzîdî t’rût’”, “Êzîdî Sanat’an diharma sosîêt’î”, “Di Êzîdîp’sot” û ê dinin. P’înk’hêm tûrê li welatê dereke derbazdike, ê p’êþk’êþî e’bûbetkirina xödawendê bijartîye qedîm kirî li govjkê flseefa wîye dewra t’ezeda kirî, ê isa çawa xwedê û xwedawendê li Misirê û e’bûbetkirina li Melek Tawûs. Nav pirsqisê P’ênk’hêm wek’iland, wekî ê e’wilbû, ê kö nasîya ÿzdîyê Arîzonayê da mihacirata hinda. Ew idî serê panzda salaye, wekî çapik serekanîyê ÿzdîaye t’arîxî û mîfologîyê lêk’olînldike. Ew didûmîne hine r’ojne’mê diha lêqesidandinê întêrnêtêda cîwarke, k’îjan serhatîya t’omerîye derheqha pêþdahatinêda beladikin. Li “Êzîdît’rût’.org”-ê ew diwek’ilîne, wekî ÿzdî li sala 4000-ê berî dewra me çûne Hindistanê- pey lêmiþta mezinr’a. Îzbatîyê e’slê t’omerî h’îmlî obyêktê madeyî qölixdikin, p’ir’anîya k’îjana vê miqalêda têne lênihêr’andinê. Ew heykelê teyrê tawisêyî sifir hididine nav xwe, t’omerî dîharkirina teyrê tawis, t’omerî dîharkirina me’r, çûyîna baba Þêyx li îbadetgeha Mûrûkanê û þikilê Laliþê.
Ÿzdîyê Arîzonê, pirs-pirsyar li k’îjana P’înk’hêm kirîye, þirovekirina wîye ayîna dînr’a qayîlnebûn, nenihêr’î wana alîk’arîya wî li berevkirina mecalaye seva piþtgirtinê silavkir. Sala 2016-a Mark û Mîr k’ar kirin îbadetgeh û mexberê hîndûs-ÿzdîya Fînîk’sêda avakin, wekî ÿzdîya û hîndûsa yektîya r’öh’anîda bicivînin. Xweþivêtîyê nezerê nivîsk’are batinî û hevk’arîya wane arizîye t’ev serhatîyê t’arîxîye mîfologîyê wê ê nisbetî bûna, h’erke ne belakirina e’lametîyê wîye t’omerî li întêrnêtê nav miletçîyê hîndûstîyê û t’evbûna k’oma wîye berfireye li Fêysbûk’ê, ij k’îjana yek bi h’esavê meha sala 2019-aye gölanê digihîje 100.000 endama. Ewî nece’dandîye onlayn-h’emcivata seva hîndûîstê fûndamêntalîst bie’frîne, lê saya naskirina macirata Fênîksêye hîndûîstîyê û t’eþkîleta wan ew nav wan e’yanbû. P’ir’anîya k’oma Fêysbûk’êda destpêbûn çawa bergeh seva cotxeverdanê navbera ÿzdîya û hîndûsada, lê bi propaganda e’k’sîsörmanîyê ij þiroçîyê hindaye milê r’astê ÿp’êce hatne hildanê. P’înk’hêm wê yekêva girêdayî h’eyfa xwe pê anî, wekî nikarbû li onlayn-k’omada propaganda e’k’sîsörmanîyê bit’er’ibîne.
Hindava P’înk’hêmda wergöhastina bawerîya ÿzdîaye batinî çawa dînekî herîqedîm, ya mewcûdîya navbera maweda cödadike, li qûmistana Sêdonê, bû serhatîya lecê derhqa e’slîtîyêda. P’înk’hêm þaxê cödabûnê bedenkir, k’îjan angorî þaxê nav ÿzdîyê Aorîzonayê nedibû. Hindava P’înk’hêmda zanebûnê zemanê t’eze û emekê wî nav serhatîya e’slê Mêsopotamîya-Hindîye t’omerî ê þikberîyêne, nenihêr’î bi sîasî, ew û, nêzîkî aqilaye, cûr’ê nivîsara herîbatînîye derheqa ÿzdîya û hîndûsadaye, k’îjan ij ö’lmê akadêmîyê der hatîye e’frandinê. Lêbelê, çawa ew xwexa dide fitildayînê û k’êr’a ew k’ardar dive, dive ya diha bi pirsgirêk. Bi gilîyê . P’înk’hêm, ew hatîye nivîsarê ne bi meremê berk’tîya nisbetî sörmana e’fûke, lê diha zû, wekî demê t’omerîye navbera herdö olada bi r’emza dîharke. Sîmvol-r’emz bûne cîyê hereferz seva hevr’axevrdanê ne kö t’enê qewmtîyê, lê isa jî derheqa nêzîkbûnê û eleqetada t’ev merivê dine baþqe-baþqe.
Peyhatin heye…
