Qöva Laliþê, k’îjan li þimala Îraqê neh’îya Þêxanêye þimalêdaye, e’yane çawa cîyê herî pîroz seva ÿzdîyê dinê-a’lemê. Qöva Laliþê hindava gele ÿk’strêmîstada dewir û zemana hatîye kavilkirinê û t’alankirinê. Maweyê çend sala pêþdayî meh’kem r’ê vekir seva dasekinandina qöva Laliþê, cîyê ferz seva ÿzdîya û xweþivêtîya wan. Qöva Laliþê h’esavdive cîyê ziyaretkirina ÿzdîya, ê kö ziyaretkirina þeþr’ojê qöva Laliþêda derbazdikin, her ÿzdîk e’mrê xweda carekê gere qesta vî warê pîroz bike. Laliþ- ew cîyê t’ek t’enêye, li k’ö ÿzdî dikarin çawa ÿzdî “bêne h’elalkirinê”.
Pêvajoya dasekinandinê idî weke salekêye dik’þîne û h’etanî niha dik’þîne. Mecal hindapva donor û t’öcarê ÿzdîyada seva dasekinandina hine p’arê Laliþê çawa xêr hatne dayînê.
Ÿzdîyê t’emamîya neh’îyê, k’îjan tê navkirinê (Xilmetk’ar), hatne, wekî bona dasekinandina qöva Laliþê qewata xwe bikine yek, çaxê wana derheqa t’ivdîrêda bihîst. Pêþtirî wê, pêvajo hindava k’oma înjênêrîêye r’ezedilvane ij ÿzdîya tê binqolkirinê, ê kö li qöva Lalþiê dimînin.
Planê dasekinandinê çend sala pêþda hindava k’oma înjênêraye almanada hatîye r’êkpêkkirinê, k’îjanê saxtîkirina qîmetê qövêye t’arîxî û arxîtêktûrîyê seranser derbazkir.
H’ökömetê seva dasekinandina vê îbadetgeha pîroz gele p’ere dan, lê ev t’ivdîr hindava tirsk’arê DE’ÎÞ-êda berk’ hate t’er’ibandinê. P’ere, k’îjan seva dasekinandinê hatbûne dayînê, îzbatkirina wê yekêye safî t’ine, k’a ew p’ere çawa hatne xerckirinê. Meha sala 2019-aye tîrmhê Wîlayt’ê Yekbûyî 500 mîlîon dolar seva cûr’egöhastin û dasekinandina îbadetgeha Laliþê hatne berdanê,- sefîreyê WAY wexta qisa çapgerîyê, pey çûyîna li îbadetgehê got, bi e’lamkirina, wekî k’oma p’êþek’arbûîye ij P’ênsîlvanîayê t’ivdîrê bin qolê xweda xweydike.
Göndê Laliþê h’ezar salîye, û tê h’esavkirinê, wekî îbadetgeh cara pêþin hindava þûmêrê qedîm û medenyetê Mêsopotamîaêye mêjva hatîye xevtandinê. P’ir’anîya peyr’evê ÿzdî barê carkê e’mirda ziyaret dikin li göndê ç’îayî ne mezin.
Ÿzdî li qir’ê qelibîne û ij destê DE’ÎÞ-ê van salê xilazîyê gelekî zîyanê k’etine, çimkî ew hedef û obyêkta qir’a seranserbûn, ij ktîjana ê hereberbiç’e’v Þengalêda bûn. Hinek niha paþda veger’yane malê xwe û t’ev wergöhastin û dasekinandina neh’îyê xwe, lê isa jî pîrozgehê ÿzdîya û îbadetgeha Þengalêda divin, k’îjan hindava k’omê îslamîêye tirsk’arîyêye bin navê DE’ÎÞ-da hatne kavilkirinê.
P’ir’anîya ÿzdîya qeza Nênêvîaêye þimala Îraqêda dimîne, û îbadetgeha Laliþê, cîyê bawerîya ÿzdîayî herîpîroz, hima viraye.
