Bi h’eme’frandarîya Nênnî Morîs û Dror Zêêvîyê t’arîxnasê israîlî 24-ê meha sala 2019-aye nîsanê k’itêva ö’lmîzger’îêye bi sernivîsara “K’omköjîya 30 sala: T’önekirina kêmjimarê T’irkîaêye xaçp’êrêz (salê 1894-1924-a)” r’onkayî dîtîye, k’îjanêva isa jî çapgjrîya t’irka dengvedaye, “Ermjnîhabêr” e’lamdike. Bi çapkirina k’itêvê neþitrxana zanîngeha Amêrîkaêye Harvardê mijûlbûye. K’itêvêda tê kxivþkirignê, wekî bi fermana QysErîya osmanîyê û djerge-dîÿanê T’irkîayê weke 4 mln ermjnî, yûnanî û mexîn qhir’kirine. K’itêv p’xareveyî ser sê tîra baye: px’ara pêþinda weke 200 h’ezar ermjnîyê xaçp’arêz wergirtîne- sale 1894-1896-a, p’ara dödada- cîr’aqetandinê diha h’ecimmezin û qir’, k’îjan sala 1915-a destpêbû û çawa k’omkö!jî hatîye naskirinê, p’ara sisyada- cîr’aqetandina xaçp’arêzê mayîn (h’îmlî ya yûnanîya) sale 1919-22-a, k’îjanê t’irk navdikinr “sale þer’ê serbestîyê”. K’itêvêda isa jî yazîya ÿweke 250 h’ezar mexîna hatîye t’emkaþekirinê. T’arîxnas qatne ser wê fikrê, wekî qewmandinê sale 1915-16-a baþ delîlnivîsîne, zölmk’arî navkirina 1,5 mln köþtîya yekpel h’îmkirîye.
